เขื่อนภูมิพล เขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ ที่พัฒนาสู่ความสมดุลอย่างยั่งยืน

       เขื่อนภูมิพลเป็นเขื่อนคอนกรีตโค้งเพียงแห่งเดียวของประเทศไทย สร้างปิดกั้นลำน้ำปิงที่บริเวณเขาแก้ว อำเภอสามเงา จังหวัดตาก มีรัศมีความโค้ง 250 เมตร สูง 154 เมตร ยาว 466 เมตร ความกว้างของสันเขื่อน 6 เมตร อ่างเก็บน้ำมีความจุสูงสุด 13,462 ล้านลูกบาสก์เมตร จัดเป็นเขื่อนคอนกรีตโค้งที่ใหญ่และสูงสุดในเอเชียอาคเนย์

       นอกเหนือจากการผลิตกระแสไฟฟ้าเพื่อสนองความต้องการของประเทศแล้ว เขื่อนภูมิพล เริ่มกักเก็บน้ำและบริหารจัดการน้ำตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507 โดยกักเก็บน้ำในช่วงฤดูฝน เพื่อนำมาบริหารจัดการให้เพียงพอ กับความต้องการในช่วงฤดูแล้ง

      เขื่อนภูมิพลมีความจุน้ำที่ระดับกักเก็บ 13, 462 ล้าน ลบ.ม. สามารถจัดสรรน้ำเพื่อการเกษตรได้กว่า 10 ล้านไร่ ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดตาก กำแพงเพชร และนครสวรรค์ นอกจากนั้นน้ำที่ระบายออกจากเขื่อน ยังใช้ประโยชน์ในการรักษาระบบนิเวศ เช่น ผลักดันน้ำเค็มในพื้นที่บริเวณปากอ่าวไทย และยังเขื่อนภูมิพล ยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดตาก

       โดยเมื่อวันที่ 15 ก.ย. 64 ที่ผ่านมา คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (กก.วล.) ที่มี พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน ได้มีการพิจารณาโครงการเพิ่มปริมาณน้ำต้นทุนให้เขื่อนภูมิพล ซึ่งจะช่วยเพิ่มปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำเขื่อนภูมิพลปีละประมาณ 1,795 ล้าน ลบ.ม. ผ่านแนวส่งน้ำยวม-เขื่อนภูมิพล ซึ่งทางด้านกรมชลประทาน ได้เตรียมรายละเอียดของโครงการเพื่อเสนอต่อคณะกรรมการนโยบายน้ำแห่งชาติ (กนช.) และต่อ ครม. เพื่อพิจารณา คาดว่าจะสามารถเสนอได้ประมาณปลายปี 2565

       ทั้งนี้ ทาง กฟผ.ได้มีแผนการจัดสรรน้ำช่วงฤดูแล้ง ลุ่มน้ำเจ้าพระยา ระหว่างเดือน 1 พฤศจิกายน 2564 - 30 เมษายน 2565

เขื่อนภูมิพล ปริมาณน้ำต้นุทน 4,229 ล้าน ลบ.ม. / แผนการจัดสรรน้ำ 2,550 ล้าน ลบ.ม.
เขื่อนสิริกิติ์ ปริมาณน้ำต้นุทน 1,617 ล้าน ลบ.ม. / แผนการจัดสรรน้ำ 1,000 ล้าน ลบ.ม.
เขื่อนแควน้อย ฯ ปริมาณน้ำต้นุทน 901 ล้าน ลบ.ม. / แผนการจัดสรรน้ำ 550 ล้าน ลบ.ม.
เขื่อนป่าสักฯ ปริมาณน้ำต้นุทน 998 ล้าน ลบ.ม. / แผนการจัดสรรน้ำ 600 ล้าน ลบ.ม.

       สำหรับการจัดสรรน้ำดังกล่าว เพือประโยชน์ของประชาชนในการอุปโภค-บริโภค การทำอุตสาหกรรม การปลูกพืชต่อเนื่อง และการรักษาระบบนิเวศ 
ซึ่งยังคงขอความร่วมมือจากประชาชนในการงดการปลูกข้าวนาปรัง